Finansal Sağlık Nedir?
Finansal sağlık, kişinin mali işlerinin durumunu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Sahip olunan tasarruf miktarı, emeklilik için ayrılan bütçe ve gelirin sabit veya zorunlu harcamalara ayrılan miktarı da dahil olmak üzere finansal sağlığın birçok boyutu vardır. İki Amerikalı finans öğretmeni E. Thomas Garman ve Raymond Forgue’un 2018’de yazdığı “Kişisel Finans” isimli kitabına göre finansal sağlık, şimdiki zamanda ve geleceği düşünürken finansal güvenceye ve finansal seçim özgürlüğüne sahip olma duygusudur.
Finansal Sağlığınız İçin Bilmeniz Gereken 5 Kavram:
- Kişisel Bütçe Planı
Kişisel bütçe planı, kişinin gelir ve giderlerini periyodik şekilde gözden geçirdiği, rakamsal verilerden oluşan bir programlama şeklidir. Yıllık programlama yerine aylık programlama yapılması, gelir ve giderlerin verimli takibi için tavsiye edilmektedir. Elinize bir kağıt ve bir kalem alıp, kağıdı iki bölüme ayırıp bir tarafına gelirlerinizi ve diğer tarafına ise giderlerinizi yazıp toplamlarını karşılaştırabilir, zorunlu olmayan harcamalarınızı tanımlayıp bütçenize göre alternatifler arayabilirsiniz.
- “Yaşam Tarzı Enflasyonu”
Kısaca özetlemek gerekirse yaşam tarzı enflasyonu, gelirin artıkça giderlerin de artmasıdır. Kişiler kariyerlerinde ilerledikçe kazandıkları maaş da zaman içinde artar. Kişinin geliri artıkça harcamaların şekli de değişir ve zorunlu olmayan harcamaların miktarı artar. Bunun en büyük sebebi kişinin toplumda ait olduğu sosyo-ekonomik gruba ayak uydurma isteğidir. Lüks tatillere çıkılması, fahiş fiyatlara araba alınması veya sık sık pahalı restorantlarda yemek yenilmesi bahsedilen zorunlu olmayan harcamalara örnektir. Finansal sağlığınızı korumak icin yaşam tarzı enflasyonundan haberdar olup, giderlerinizin bu enflasyona tabi olmadığından emin olmalısınız.
- İhtiyaçlar ve İstekler Ayrımı
Bütçe planınızın en önemli etkeni de giderlerinizin hangilerinin ihtiyaç ve hangilerinin istekten oluştuğunu tanımlamanızdır. İhtiyaçlar yiyecek, barınma, giyecek, sağlık, toplu taşıma gibi harcamalardan oluşurken istekler ise bu harcamaların dışında veya bu harcamaların aşırıya kaçmasından oluşur. Örneğin giyinme ihtiyacınızı karşılamak icin aylık bütçenizin gözardı edilemez bir kısmını pahalı marka kıyafetler almaya harcıyorsanız bu artık bir istek haline gelmiştir ve zorunlu olmayan bir harcamaya dönüşmüştür. İhtiyaç ve isteklerinizi düzenli olarak tanımlayıp ayırmanız, kısıtlı olan gelirinizi daha iyi paylaştırabilmenizi ve daha verimli finansal kararlar verebilmenizi sağlar.
- Kişisel Birikim
Çalışırken edindiğiniz gelirinizin bir kısmını emekliliğiniz için ayırmak, ilerleyen yaşlarda da finansal sağlığınızı koruyabilmenize katkıda bulunacaktır. İdeal olarak genç yaşlardan itibaren tasarruf yöntemlerine başlamanız, zaman icinde de tasarruflarınızı yatırıma dönüştürmeniz emekliliğiniz boyunca da size giderleriniz için bir gelir kapısı oluşturacaktır.
- Acil Durum Fonu
Acil durum fonu isminden de kolayca anlaşılabileceği gibi acil durumlar için hazırda bulunan parayı tanımlar. Acil durum fonu normal şartlarda aylık veya yıllık harcamalarınıza dahil olmayan, hastalık veya ev/araba tamiri gibi harcamalarınızda kullanabileceğiniz birikim tutarıdır. Alternatif olarak işinizi kaybedebilirsiniz veya ailenize yeni bir üye katılabilir, bu sebeple ideal olarak acil durum fonunuzda bulunmasi gereken miktar 6 aylık harcamanıza denk olmalıdır. Her ay gelirinizin bir kısmını acil durum fonunuz için ayırmak, sizi beklenmedik olaylar karşısında koruyacaktır.
Yukarıda bahsedilen her adımı tam olarak takip edemeyebilirsiniz, önemli olan finansal sağlığınız için geleceğe yönelik bir planlama yapmanız ve bunu alışkanlık haline getirmenizdir. Aile içinde ihtiyaç ve isteklerinizi tartışabilir, gelirinize göre bir bütçe planlaması yapabilirsiniz. Çocuklarınıza da erken yaşta birikim yöntemlerini öğretebilir, tasarruf metotları hakkında bilgi verebilirsiniz. Kişilerin finansal durumları farklılık gösterir, siz kendinize uygun bir bütçe planı yapıp uygulamaya koymalısınız.
Pırıl Ağca (FODER Gönüllüsü)
Kaynaklar:
https://finansadair.com/finansal-saglik-nedir-finansal-sagligi-iyilestirme/
https://www.netinbag.com/tr/finance/what-is-financial-health.html
https://www.paradurumu.com/finansal-iyilik-hali/finansal-saglik-nedir-neden-onemlidir-haberi-12611
https://www.investopedia.com/terms/f/financial-health.asp
https://extension.usu.edu/finance/research/what-is-financial-health